Vandaag in de Volkskrant, geniaal stukje Nederland:
ARNHEM – B. mocht kiezen: ?ɬ?f plantsoenen schoffelen ?ɬ?f tubes lijm inpakken. B. ?¢‚Ǩ‚Äú hij wil niet met zijn naam in de krant ?¢‚Ǩ‚Äú kreeg al ruim een jaar een bijstandsuitkering. In het kader van de verplichte re?ɬØntegratie moest hij daarom deelnemen aan het Work First-project van de gemeente Arnhem. Maar hij wou niet schoffelen. Voor straf werd er een maand lang 40 procent gekort op zijn uitkering.
Gesteund door vakbond Abvakabo eiste B. (44) gisteren bij de bestuursrechter in Arnhem het gekorte bedrag terug. Want, stelt zijn advocaat Arno van Deuzen, dat schoffelen is ?¢‚ǨÀúdwangarbeid?¢‚Ǩ‚Ñ¢ en daarom in strijd met de Grondwet en allerlei internationale verdragen. Een proefproces dus, want als B. gelijk krijgt, staan soortgelijke projecten in 80 procent van alle Nederlandse gemeenten op de tocht.
Na afloop van de zitting oogt B. ontspannen. Vrolijk vertelt hij over zijn schoffelavontuur. Hij hield het welgeteld ?ɬ©?ɬ©n ochtend vol. ?¢‚ǨÀúTotale lethargie. Dan schoof er weer ?ɬ©?ɬ©n de kruiwagen een meter verder en dan was het weer tijd om een sjekkie te draaien.?¢‚Ǩ‚Ñ¢
B. had twintig jaar als barkeeper, kelner en horeca-bedrijfsleider gewerkt. Hij was bezig aan een opleiding tot uitvaartleider toen zijn vriendin ziek werd. Longkanker. Zij overleed, nadat B. een jaar voor haar had gezorgd. Het werk in de uitvaartbranche lukte niet meer en de Arnhemmer belandde in de bijstand. Uiteindelijk was hij drie jaar werkloos, voor hij in oktober vorig jaar weer een baan vond. Overigens was dat niet door toedoen van Work First, benadrukt hij.
Zijn verzet tegen Work First begon in de lente van vorig jaar. Toen B. tot zijn ontzetting te horen kreeg dat zijn re?ɬØntegratietraject zou bestaan uit drie tot zes maanden schoffelen om ?¢‚ǨÀúwerknemersvaardigheden?¢‚Ǩ‚Ñ¢ op te doen, besloot hij zich zo lastig mogelijk te gedragen. ?¢‚ǨÀúElke ochtend vroeg ik de dienstdoende ambtenaar: ?¢‚ǨÀúWat gaan we vandaag doen om mijn veronderstelde afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen??¢‚Ǩ‚Ñ¢ En steevast was het antwoord: Schoffelen.?¢‚Ǩ‚Ñ¢ Uiteindelijk be?ɬ´indigde de gemeente het traject. Dat was een geluk voor B., want anders was hij niet een maand op zijn uitkering gekort, maar langer.
Het punt is duidelijk: volgens B. leidt schoffelen niet tot een passende baan. Bovendien, stelt advocaat Van Deuzen tijdens de zitting, wordt ?¢‚ǨÀúuit en te na benadrukt dat re?ɬØntegratie maatwerk moet zijn?¢‚Ǩ‚Ñ¢. Dat is het nu niet, vindt hij. ?¢‚ǨÀúEr wordt op geen enkele wijze rekening gehouden met de kwaliteiten van de uitkeringsgerechtigde. Arnhem hanteert het motto: iedereen gelijk, iedereen schoffelen.?¢‚Ǩ‚Ñ¢
De advocaat van de gemeente Arnhem bracht daar tegenin dat B. wel ?ɬ©rg lang werkloos was. ?¢‚ǨÀúDan is eisen stellen aan het werkniveau niet meer aan de orde.?¢‚Ǩ‚Ñ¢ Schoffelen geldt bovendien als ?¢‚ǨÀúalgemeen geaccepteerde arbeid?¢‚Ǩ‚Ñ¢. Dwang? Niet aan de orde, aldus de gemeente. Het staat iedereen immers vrij om te weigeren, al staat daar een korting op de uitkering tegenover.
Maar de rechter had wel een aantal kritische vragen. Hoe verhoudt het hebben van slechts twee keuzen zich tot door de gemeente gebezigde frasen als ?¢‚ǨÀúmaatwerk?¢‚Ǩ‚Ñ¢ en ?¢‚ǨÀúoverleg?¢‚Ǩ‚Ñ¢ met de cli?ɬ´nt? ?¢‚ǨÀúWringt dat niet een beetje??¢‚Ǩ‚Ñ¢ De advocaat van de gemeente, na een lange stilte: ?¢‚ǨÀúDit is de aanpak zoals die is.?¢‚Ǩ‚Ñ¢
De rechter doet binnen zes weken uitspraak.
